Labiatae familyasına özgü yaygın bazı türlerin uçucu yağ bileşenlerinin gc-ms ile miktar tayini, metot validasyonu ve analizi ; Quantification, method validation and analysis of essential oil componennts of some common species of labiatae family by gc-ms.

Amaç: Bu tez çalışmasında, Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinden toplanan ve halk arasında yaygın bir şekilde çay ve baharat olarak kullanılan bazı türlerin Clevenger aparatı ile uçucu yağları hazırlanmıştır. Bu türlere özgü bileşenler piyasadan temin edilerek bu türleri içeren bir GC-MS miktarsal tayin yöntemi geliştirilip valide edilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca bu türlerin bu bileşenler bakımından içerikleri belirlenmiştir. Gereç ve Yöntem: α-Pinen, kamfen, α-fellandren, p-simen, limonen, ökaliptol (1,8-sineol), β-osimen, γ-terpinen, linalol, kafur, sitronellal, menton, borneol, mentol, α-terpineol, cis-geraniol, pulegon, L-karvon, linalil asetat, bornil asetat, timol, karvakrol, β-karyofillen bileşenleri ile bir GC-MS yöntemi geliştirilmiş ve doğrulanmıştır. Clevenger aparatı kullanılarak bazı türlerin hidrodestilasyon yöntemi ile uçucu yağları elde edilmiştir. Daha sonra GC-MS ile bu uçucu yağların içerikleri belirlenmiştir. Bulgular: Çalışılan Thymbra türlerinin hepsinde ortak ana bileşenin karvakrol, Salvia ve Mentha türlerinde ökaliptol (1,8-sineol), Origanum türlerinde p-simen ve Lavandula türlerinde linalol olduğu görülmüştür. Thymus pubescens var. crateicola türünün timol, Cyclotrichium origanifolium türünün pulegon, Achillea vermicularis türünün ökaliptol, Teucrium polium türünün β-karyofillen, Zizphora clinopdioides türünün pulegon bileşenleri açısından zengin olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Ülkemizin Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde yetişen ve halk arasında yaygın olarak kullanılan Thymus, Thymbra, Salvia, Satureja, Lavandula, Origanum, Mentha, Achillea, Teucrium, Ziziphora, Cyclotrichium, Stachys cinslerine ait bazı türlerin uçucu yağlarının majör bileşenleri tespit edilip kaynak tür olma potansiyelleri yönünden analizleri gerçekleştirilmiştir. Özellikle Thymbra türlerinin karvakrol, Cyclotrichium origanifolium türünün pulegon ve Lavandula türlerinin linalol bileşenleri için kaynak tür olabileceği bulunmuştur. ; Aim: In this thesis, the essential oils of some species collected from the ...