Kişniş (Coriandrum Sativum L.) Uçucu Yağ ve Ekstraktlarının Biyoherbisidal Etkinliklerinin Araştırılması ; Investigation of the Bioherbicidal Effects of Coriander (Coriandrum Sativum L.) Essential Oils and Extractsessential

Bu çalışmada kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinden elde edilen uçucu yağ ve ekstraktların Avena fatua L. (Yabani yulaf), Aegilops cylindrica Host. (Sakal otu), Echinochloa crus-galli (L.) P.Beauv. (Darıcan), Rumex conglomeratus Murr. (Yumak labada), Sinapis arvensis L. (Yabani hardal) ve Alhagi pseudalhagi (Bieb.) Desv. (Deve dikeni)’ye karşı biyoherbisidal etkinlikleri araştırılmıştır. Petri çalışmalarında ekstraktların 5, 10, 20 ve 40 mg/petri’ lik dozları ile uçucu yağların 1, 2, 4, 8 ve 16 µl/petri’lik dozları kullanılmıştır. Saksı denemelerinde ise ekstraktların 40 mg/petri ve uçucu yağların ise 8 ve 16 µl/petri olan başarılı dozları uygulanmıştır. Petri çalışmalarında, uçucu yağ ve ekstraktların uygulama dozu arttıkça tohum çimlenme oranı, kök ve sürgün uzunluğu üzerine biyoherbisidal etkinin arttığı belirlenmiştir. Saksı denemelerinde ise ekstraktın yabancı ot fide gelişimini uçucu yağdan daha fazla engellediği saptanmıştır. . Petri çalışmalarında en yüksek etkilere bakıldığında; kişniş ekstrakları en yüksek etki A. fatua tohumunun çimlenmesini tüm dozlarda 0 oranında engellerken, kişniş uçucu yağı E. crus-galli yabancı ot tohumunun çimlenmesi 2µl/petri dozunda 0 oranında engellemiştir. Saksı denemelerinde ise uçucu yağda E. crus-galli, ekstraktta ise A. fatua büyümesi diğer yabancı otlara oranla daha fazla oranda engellenmiştir. Sonuç olarak kişniş bitkisinden elde edilen ekstrakt ve uçucu yağlar, denemeye alınan 6 yabancı ot türü tohumlarının çimlenmesini, kök ile sürgün boylarını ve fide gelişimini engellemiştir. Ayrıca doz artışına bağlı olarak inhibisyonun arttığı saptanmıştır. Elde edilen ümitvar sonuçlar değerlendirildiğinde kişniş bitkisinin allelopatik potansiyele sahip olduğu belirlenmiştir. ; In this study, the bioherbicidal activities of volatile oil and extracts obtained from the coriander plant (Coriandrum sativum L.) were investigated against Avena fatua L. (Wild oat), Aegilops cylindrica Host. (Jointed goatgrass), Echinochloa crus-galli (L.) P.Beauv. (Barnyard grass), Rumex ...